:: PROJEKAT
Mon – 35 Pomoæ u izgradnji za izbjegla i raseljena lica i hitne popravke
:: DONATOR
Visoki Komesarijat Ujedinjenih Nacija za izbjeglice
:: REALIZACIJA / BUDŽET
Od Januara 2005. do Juna 2005. :: € 155.350
:: KRATKO PREDSTAVLJANJE PROJEKTA
Počev od 1992. godine, UNHCR je finansirao lokalne projekte smještaja u Crnoj Gori, koji su podrazumijevali obnovu, rehabilitaciju i održavanje smještajnih kapaciteta, namijenjenih izbjeglim licima iz Hrvatske i BiH. Godine 1997-e, UNHCR je poèeo pilot projekat za obezbjeđivanje trajnijeg smještaja za izbjeglice iz konflikta u bivšoj Jugoslaviji koji je trajao od 1992-1995. godine. Do 1999. godine je izgrađeno 9 centara za kolektivni smještaj izbjeglica u opštinama Kolašin, Nikšiæ, Podgorica, Berane, Plav, Rožaje, Herceg Novi i Tivat. U 1999-oj i 2000-oj godini, hitna pitanja smještaja interno raseljenih lica sa Kosova su rješavana otvaranjem kampova, smještanjem u privatnim motelima i u postojeæim kolektivnim centrima za izbjeglice.
U Crnoj Gori trenutno živi 8.474 izbjeglica iz Bosne i Hercegovine i Hrvatske i 18.019 interno raseljenih lica sa Kosova, od kojih 1.621 izbjeglih lica i 1.949 interno raseljenih lica živi u zvaniènim kolektivnim centrima, porodičnim naseljima i jednom kampu.
U januaru 2005-te godine, HELP je preuzeo dio programa izgradnje za trajnije/permanentno rješavanje pitanja smještaja i tokom 2005. godine će se fokusirati na izbjegla/raseljena lica koja su trenutno smještena u kolektivnom centru “Dom učenika” u Kolašinu, čije je zatvaranje planirano za 1. jul 2005. godine.
U nedostatku alternativnog smještaja i drugih trajnih rješenja, određeni broj pomoćnih infrastrukturnih objekata i dalje služi za smještaj izbjeglih i raseljenih lica, dok se osnovno održavanje i popravke usmjeravaju ka fizièkom obezbjeđenju objekata i njihovih stanovnika.
Svi navedeni projekti se izvode na zahtjev UNHCR-a i u bliskoj sardnji sa lokalnim vlastima.
Vrijeme planirano za izvođenje projekata je 6 mjeseci.
Opis korisnika
a) Osnovni podaci o korisnicima
Demografski podaci o korisnicima (trenutna situacija)
Na osnovu zvaničnih podataka, u Crnoj Gori živi 8.474 izbjeglica iz BiH i Hrvatske i 18.019 interno raseljenih lica sa Kosova koje čine Crnogorci, Romi i Egipćani, Srbi, Muslimani i Albanci. Broj lica se ažurira na mjesečnom nivou od strane republičkog Komesarijata za raseljena lica. Izbjegla i raseljena lica žive u svakoj od 21 crnogorskih opština, sa najveæom zastupljenošću u opštinama Podgorica, Herceg Novi, Bar i Berane.
Demografska projekcija: Trenutni broj izbjeglica prisutnih u Crnoj goriæe biti potvrđen po završetku revizije njihovog statusa koji treba da bude izvršen sredinom 2005. godine. Od ukupnog broja izbjeglica i raseljenih lica, 7,5 % (oko 2.317 osoba) je smješteno u zvaniènim kolektivnim centrima, specijalizovanim ustanovama, porodiènim naseljima, kojima se pruža znaèajna podrška u podmirivanju tekuæih troškova. Broj korisnika je podložan smanjivanju u skladu sa raspoloživim sredstvima. Smatra se da nekih 5 % bespravno zauzima tuđe prostorije čekajući pravnu akciju od strane vlasnika. Preostalih 87,5 % živi u privatnom smještaju, plaćaju kiriju, ili žive kod prijatelja.
Specifièni podaci o korisnicima projekta
Program održavanja kolektivnih centara se direktno odnosi na oko1.000 korisnika u 3 zvanična kolektivna centra i 9 porodičnih naselja u Crnoj Gori.
U 2005-oj godini, program izgradnje će za cilj imati pomoć izbjeglim i raseljenim licima, koji trenutno stanuju u kolektivnom centru “Dom učenika” u Kolašinu, koji su se opredijelili za integraciju u lokalnu zajednicu. Biće im dodijeljeno zemljište i pomoć u izgradnji trajnih stambenih objekata.
Implementacija
HELP ima kancelariju u Podgorici u kojoj radi strano i lokalno osoblje koje implementira projekte u Crnoj Gori. HELP angažuje struène konsultante na određeno vrijeme, kojima je struka građevinarstvo, elektroinstalacije, instalacije vodovoda i kanalizacije da bi vršili nadzor, kontrolu i evaluaciju izvedenih radova.
HELP vrši procjenu razlièitih zahtjeva od strane UNHCR-a na osnovu posjeta i prioriteta za vršenje radova, imajući u vidu sanitarne uslove, snabdijevanje vodom, strujom, kao i uslove grijanja u zvaničnim kolektivnim centrima i porodičnim naseljema. Za svaku predloženu aktivnost, HELP pravi procjenu radova koji treba da budu izvedeni, kao i procjenu koštanja potrebnog materijala i radne snage.U skladu sa prioritetima koji se identifikuju zajedno sa Komesarijatom za raseljena lica i UNHCR-om, HELP organizuje potrebne aktivnosti.
Preko programa izgradnje kroz samopomoæ, HELP obezbjeđuje nabavku građevinskog materijala, ili i zgradnju objekta na placu koji pripada korisniku. Materijal koji se dodjeljuje je u vrijednosti od oko 10.500 Eura, za izgradnju objekta površine od oko 35m2. Od korisnika se očekuje da obezbijede radnu snagu, kao i da se brinu o skladištenju graðevinskog materijala, pribavljanju svih potrebnih dozvola i priključaka za vodu, struju i kanalizaciju.
Uticaj na pitanja zaštite i prioriteti
Osnovno održavanje kolektivnih centara ima pozitivan uticaj na životne uslove izbjeglih i raseljenih lica koji tamo žive, od kojih je najveæi broj socijalno ugrožen.
Ciljna grupa programa samopomoći kroz izgradnju su izbjegla i raseljena lica koja žive u zvaničnim kolektivnim centrima. Neizvjesnost njihovog pravnog i rezidencijalnog statusa, kao i njihovog smještaja, stvara osjećaj nesigurnosti i neodgovarajuæu atmosferu za podizanje djece. Kroz ovaj program, izbjeglice i raseljena lica æe obezbijediti stalni individualni smještaj za svoje porodice i bolji položaj u socio-ekonomskoj integraciji.
Ovaj program će olakšati proces zatvaranja kolektivnih centara i pružiti pomoć odabranim izbjeglim i raseljeni licima.
