Analizu crnogorskog IT sektora za potrebe ICT Cortexa sprovela je konsultantska firma CEED Consulting u okviru programa RECONOMY. RECONOMY je regionalni program inkluzivnog i zelenog ekonomskog razvoja koji se realizuje uz podršku Švedske međunarodne agencije za razvojnu saradnju (Sida), a sprovode ga HELVETAS Swiss Intercooperation u saradnji sa Help-om i drugim partnerima u programu Istočno partnerstvo i Zapadni Balkan.
Cilj analize bio je pružiti dublje razumijevanje trenutnog stanja IT sektora u Crnoj Gori, njegov doprinos bruto domaćem proizvodu (BDP), ključne prepreke za njegov brži razvoj i potencijal IT sektora kao perspektivne grane crnogorske ekonomije. Rezultati su pokazali da je ICT sektor u Crnoj Gori jedan od najbrže rastućih industrija, sa značajnim povećanjem broja kompanija, finansijskih prihoda i interesovanja zajednice.
Analiza je obuhvatila 1.049 kompanija u ovom sektoru za 2022. godinu, sa sveobuhvatnim sagledavanjem perioda od 2019. do 2022. godine. Ukupni prihod crnogorskog ICT sektora u 2022. godini iznosio je 602 miliona eura, što predstavlja povećanje od 23% u odnosu na prethodnu godinu.
Telekomunikacioni sektor je generisao najveći prihod, slijede IT usluge i proizvodi, kao i trgovina IT opremom. Neto dobit je takođe zabilježila značajan rast, sa rastom od 102 posto u odnosu na 2019. godinu. Značajne kompanije koje su doprinijele ovom rastu uključuju M-tel, Crnogorski Telekom, One, Kodio, Comtrade i Coinis. Analiza se fokusirala na 725 IT kompanija koje posluju na lokalnom i međunarodnom tržištu, pri čemu većina obavlja poslove programiranja i IT konsaltinga. Zabilježen je značajan porast broja kompanija, s povećanjem od 46% u odnosu na 2021. godinu i impresivnim rastom od 109% u odnosu na 2019. godinu. Sektor IT usluga i proizvoda pokazao je najveći napredak u pogledu prihoda, neto rezultata i broja zaposlenih.
Ukupni prihodi u sektoru IT usluga i proizvoda povećali su se za 45% u odnosu na 2021. godinu, dok su neto rezultati povećani za 87%, a obje brojke su povećane za 450% u odnosu na 2019. godinu. Broj zaposlenih u ovom rastućem sektoru pratilo je i povećanje prihoda, sa povećanjem od 61% u odnosu na prethodnu godinu i povećanjem od 161% u odnosu na prije četiri godine.
Udio ICT sektora u crnogorskoj ekonomiji značajno je porastao tokom godina.
Tako je 2012., ukupni prihod sektora činio je gotovo 4% BDP-a, dok je 2022. godine dostigao 10% ukupnog BDP-a. ICT industrija je jedan od najperspektivnijih ekonomskih sektora u Crnoj Gori i ima potencijal da postane strateška grana za razvoj zemlje.
Analiza istraživanja istakla je pozitivne trendove u ICT sektoru, uključujući konstantan rast broja kompanija, prihoda i zaposlenosti, posebno u segmentu IT usluga i proizvoda. Prisustvo stranih kompanija u Crnoj Gori ukazuje na povoljne uslove za razvoj sektora.
Studija je ukazala važnost stvaranja poslovnog okruženja koje podstiče strane kompanije da ostanu i podržavaju domaće i nove IT kompanije. ICT industrija je zabilježila značajan napredak u protekle četiri godine, što čini Crnu Goru privlačnom destinacijom za investicije u IT sektor i digitalne nomade.
Analiza je takođe ukazala na veliki broj novoosnovanih kompanija koje će vjerovatno imati značajnu ulogu u budućnosti crnogorskog ICT sektora. S obzirom na dobijene rezultate, očekuje se da će sektor informaciono-komunikacionih tehnologija nastaviti rasti i postati strateška komponenta u ekonomskom razvoju zemlje.
Sadržaj ove analize isključiva je odgovornost autora i ne odražava stavove ICT Cortex-a ili RECONOMY-a.
RECONOMY je regionalni program inkluzivnog i zelenog ekonomskog razvoja koji realizuje Švedska međunarodna agencija za razvojnu saradnju (Sida), a implementira Helvetas u partnerstvu sa Help- om u programu Istočnom partnerstvo i zemlje Zapadnog Balkana.
Sva prava zadržana. Kratki izvodi iz ove publikacije smiju se prenositi nepromijenjeni bez dozvole autora, uz navođenje izvora.
